Jacek Wierzbicki – Nagroda im. K. Dąbrowskiego

Laureatem 19. edycji Nagrody im. Krzysztofa Dąbrowskiego został dr hab. prof. UAM Jacek Wierzbicki.

Gratulujemy!

Prezes Zarządu Głównego SNAP – dr hab. Krzysztof Walenta wręcza Nagrodę im. K. Dąbrowskiego Laureatowi – dr. hab. prof. UAM jackowi Wierzbickiemu

Nagroda im. Krzysztofa Dąbrowskiego przyznawana jest przez Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich za upowszechnianie wiedzy o pradziejach i historii oraz o kulturze materialnej ziem polskich.

Nagroda została Laureatowi wręczona w trakcie XXX Walnego Sprawozdawczo-Wyborczego Zjazdu Delegatów Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich 8 maja 2019 roku w Łodzi.

Dr hab. Jacek Wierzbicki jest badaczem najstarszych dziejów Wielkopolski i Europy Środkowej, wysokiej klasy naukowcem, a jednocześnie człowiekiem niezwykle serdecznym i skromnym, którego aktywność zawodowa i hobbystyczna w sposób szczególny wpływa na popularyzację wiedzy o archeologii, a przede wszystkim przybliża społeczeństwu świat młodszej epoki kamienia.

Drogę zawodową dr hab. Jacek Wierzbicki opisuje na tutaj.

Jest aktywnym członkiem Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich. W latach 2002-2007 pełnił funkcję Skarbnika Zarządu Głównego SNAP, a w latach 2007-2013 był Przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej SNAP. W 2013 roku został wybrany Wiceprezesem Oddziału SNAP w Poznaniu i Członkiem Zarządu Głównego, a od 2 czerwca 2016 roku jest prezesem Oddziału Wielkopolskiego SNAP.

Obok aktywności naukowej i społecznej poświęca czas także popularyzacji archeologii w ramach swojego hobby – filatelistyki. Posiada ogromny, poświęcony archeologii zbiór znaków pocztowych z całego świata. Przejawem tejże pasji była opublikowana w 2012 roku niezwykle nowatorska praca: Epoka kamienia w Europie znakami pocztowymi pisana. Popularyzacja archeologii w filatelistyce. Podobnej tematyce poświęcił także liczne artykuły popularnonaukowe, opublikowane głównie w czasopismach filatelistycznych, które w znaczący sposób promowały świadomość archeologiczną w społeczeństwie. Teksty te cechuje wysoki walor poznawczy, a także barwny język, w przystępny sposób prezentujący nie tylko polskie, ale także światowe dziedzictwo archeologiczne:

Odlewnictwo w filatelistyce (z J. Krokoszem i J. Tybulczukiem), Kraków, 2006.
Archeologia na polskich znakach pocztowych (cz. I-VI), „Filatelista”, r. 55, nr 2-7, s. 78-81, 130-133, 184-187, 256-259, 302-303, 360-362, 2008.
Karol Darwin i teoria ewolucji (cz. I-V), „Filatelista”, r. 56, nr 7, s. 19-21, nr 8, s. 30-33, nr 9, s. 36-38, nr 10, s. 25-27, nr 11, s. 34-37, 2009.
Lascaux – podziemne sanktuarium, „Filatelista”, r. 57, nr 9, s. 480-482, 2010.
Malta – wyspa megalitów, „Filatelista”, r. 57, nr 12, s. 626-629, 2010.
Otyła Wenus, „Filatelista”, r. 57, nr 11, s. 592-594, 2010.
Stonehenge, „Filatelista“, r. 57, nr 10, s. 524-527, 2010.
Partenon – ideał piękna zaklęty w marmurze, „Filatelista”, r. 58, nr 1, s. 20-23, 2011.
Przeszłość Skandynawii utrwalona w kamieniu, „Filatelista”, r. 58, nr 2, s. 64-67, 2011.
W poszukiwaniu przodków człowieka (cz. I-VIII), „Filatelista”, r. 58, nr 3, s. 116-118, nr 4, s. 172-175, nr 5, s. 234-236, nr 6, s. 282-284, nr 7, s. 338-340, nr 8, s. 398-400, nr 9, s. 440-442, nr 10, s. 502-504, 2011.
Akropol w Atenach, „Filatelista”, r. 59, nr 11, s. 580-582, 2012.
Iliada a wojna trojańska, “Przegląd Filatelistyczny”, nr 6 (117), s. 259-262, 267-269, 2012.
Ötzi – 20 lat minęło, „Z Otchłani Wieków”, r. 66, nr 1-4 (2011-2012), s. 136-139, 2012.
Praludzie w kulturze popularnej, czyli „jaskiniowcy”, „Filatelista”, r. 59, nr 6, s. 277-282, 2012.
Święte igrzyska olimpijskie, „Filatelista”, r. 59, nr 3, s. 136-138, 2012.

W ostatnich latach dr hab. Jacek Wierzbicki zaangażował się również w ochronę zagrożonych zniszczeniem grobowców megalitycznych, znajdujących się w lesie między wsią Góry i Ościsłowo w gminie Wilczyn, gdzie prywatna spółka ZEPAK, drugi co do wielkości wytwórca pochodzącej z węgla brunatnego energii elektrycznej w Polsce, planuje budowę nowej kopalni odkrywkowej – Ościsłowo. Wygłaszał na ten temat liczne odczyty oraz brał udział w pikietach organizowanych przez lokalną społeczność w obronie miejscowego krajobrazu kulturowego zagrożonego tą inwestycją. Wymiernym efektem tych działań stał się fakt, że Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu, 10 marca 2018 roku odmówiła wydania decyzji środowiskowej dla kopalni, zaś Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu rozważa objęcie ochroną prawną położonych tam 15 grobów megalitycznych.

Problem upowszechniania wiedzy o młodszej epoce kamienia, w szczególności jej monumentalnych świadectw do dzisiaj widocznych w krajobrazie jest jednym z głównych aspektów działalności popularyzatorskiej dr. hab. Jacka Wierzbickiego. 7 kwietnia 2017 roku, podczas konferencji: „Dziedzictwo Archeologiczne Doliny Łupawy – pomiędzy ochroną a promocją”, która odbyła się w pałacu w Grąbkowie, wygłosił wykład, który zainicjował starania gminy Potęgowo oraz Stowarzyszenia Przyjaciół Łupawy o realizację projektu „Dolina Łupawskich Megalitów”. Ma on na celu doprowadzenie do takich rozwiązań, aby znajdujące się tam megalityczne cmentarzysko stało się turystyczną atrakcją na mapie Pomorza i Polski. Jacek Wierzbicki wspiera tę inicjatywę swym autorytetem i wiedzą.

Swoją wiedzą o problematyce epoki neolitu dzielił się także jako konsultant i główny ekspert filmu dokumentalnego: „Megality – historia sprzed 5500 lat”, zrealizowanego przez Krzysztofa Paluszyńskiego, który emitowany były na antenie TVP Historia i zebrał doskonałe recenzje wśród widzów.

Zaprezentowana działalność popularyzatorska dr. hab. Jacka Wierzbickiego nie wyczerpuje wszystkich aktywności społecznych tegoż badacza, niemniej jego zaangażowanie w ochronę dziedzictwa kulturowego i uświadamianie lokalnym społecznościom roli i znaczenia grobowców megalitycznych zachowanych do dzisiaj w krajobrazie kulturowym współczesnych ziem polskich predysponują go do otrzymania tak zaszczytnego wyróżnienia, jakim jest Nagroda im. Krzysztofa Dąbrowskiego.