W ostatnim czasie docierają do nas niepokojące sygnały o możliwości uruchomienia kopalni wapienia w sąsiedztwie rezerwatu „Krzemionki”. Planowana odkrywka miałaby znaleźć się na terenie strefy buforowej rezerwatu (mapa poniżej), na terenach sołectwa Ruda Kościelna w gminie Ćmielów.
Realizacja tej inwestycji byłaby sprzeczna z przyjętymi przez Polskę zobowiązaniami. Wynikają one z warunków wpisu „Krzemionkowskiego Regionu Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego” na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Wpis na listę UNESCO zawiera m.in. postanowienia o:
– utworzeniu w ciągu 2 lat parku kulturowego, obejmującego swym zasięgiem nie tylko obiekty (kopalnie i osadę) wpisane do rejestru zabytków, ale również strefę buforową;
– wyprowadzeniu działalności górniczej z obszaru wpisanego na listę UNESCO, czyli również ze strefy buforowej.
Należy podkreślić, że wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO poprzedzony był konsultacjami społecznymi. Zarówno samorząd wszystkich szczebli, jak i mieszkańcy uczestniczyli w publicznych konsultacjach. Władze samorządowe w 2019 roku, przed uzyskaniem wpisu, podpisały umowę na rzecz współpracy przy powstawaniu parku kulturowego.
Dlatego jesteśmy zaniepokojeni i jednocześnie zdziwieni, że w ogóle może być rozważana kwestia inwestycji, zamiast podjęcia działań na wszystkich szczeblach władzy, aby teren ten objąć kompleksową ochroną. Tym bardziej, że jest to najlepiej zachowany i najbardziej technicznie zróżnicowany zespół pozostałości prehistorycznego górnictwa, jaki znamy na świecie.
W związku z tym Zarząd Główny SNAP wystosował apel do władz państwowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych oraz posłów i senatorów. Prosimy o podjęcie wszelkich możliwych działań w celu powstrzymania uruchomienia kopalni odkrywkowej wapieni w Rudzie Kościelnej. Prosimy również o wspomożenie wysiłków Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu “Krzemionki” przy tworzeniu w regionie objętym wpisem na listę dziedzictwa UNESCO parku kulturowego. Parku, który uwzględniałby walory wszystkich znajdujących się w okolicy pozostałości prehistorycznej eksploatacji krzemieni pasiastych oraz dwóch obszarów Natura 2000: „Krzemionki” i „Dolina Kamiennej”.