Kary za nielegalne poszukiwania ukrytych lub porzuconych zabytków

Nowelizacja ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, która weszła w życie 1 stycznia 2018 roku, bardzo korzystnie wpłynęła na ochronę zabytków archeologicznych w naszym kraju – co stwierdzamy na podstawie informacji pochodzących zarówno od archeologów, jak i danych z urzędów konserwatorskich.

Obecnie prowadzenie poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków, w tym przy użyciu wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych i technicznych oraz sprzętu do nurkowania, bez pozwolenia konserwatora zabytków podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2; podlega również grzywnie (art. 109c ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami).

Niewątpliwie najbardziej zauważalnymi tendencjami jest zanik handlu zabytkami archeologicznymi w Internecie i zanik prezentowania swoich „znalezisk” przez tzw. poszukiwaczy skarbów na stronach internetowych, przede wszystkim na Facebooku.

Co najbardziej nas cieszy, to zauważalne zwiększanie się liczby wydawanych przez konserwatorów pozwoleń na poszukiwania. Ma to dla ochrony dziedzictwa archeologicznego szczególne znaczenie, ponieważ osoba chcąca uzyskać pozwolenie na poszukiwania zabytków musi przedstawić konserwatorowi zabytków mapkę z zaznaczonym terenem planowanych poszukiwań, na której wprowadzana jest lokalizacja stanowisk archeologicznych i ich stref ochronnych, czyli obszarów, gdzie poszukiwań prowadzić nie wolno. Stanowiska archeologiczne znajdują się w wojewódzkiej ewidencji zabytków i na tej podstawie podlegają ochronie prawnej.

Środowisko archeologów od dawna wnioskowało za zaostrzeniem przepisów dotyczących nielegalnych poszukiwań zabytków przez tzw. poszukiwań skarbów, zgłaszając bardziej radykalne sugestie.

Mamy nadzieję, że dobre efekty przyniesie także przygotowywany przez MKiDN program wsparcia działań edukacyjnych tłumaczących, czym jest dziedzictwo, w tym archeologiczne, i dlaczego jego wartość uzależniona jest od kontekstu znalezienia i wykonania dokumentacji. Zabytki archeologiczne nie są przez specjalistów pozyskiwane dla ich cech wyjątkowości, lecz stanowią źródło badań naukowych.

Dodaj do zakładek Link.