Laureatem 18. edycji Nagrody została Fabryka Sztuk w Tczewie.
Gratulujemy Pani Alicji Gajewskiej i Zespołowi!
Nagroda im. Krzysztofa Dąbrowskiego przyznawana jest przez Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich za upowszechnianie wiedzy o pradziejach i historii oraz o kulturze materialnej ziem polskich.
Fabryka Sztuk w Tczewie istnieje od 2007 roku, a archeologia zajmuje w jej działalności poczesne miejsce. Każdego roku odwiedza ją ponad 60 tysięcy osób, w tym 13 tysięcy turystów. Organizowanych jest ponad 800 zajęć edukacyjnych, z których korzysta około 12 tysięcy uczestników rocznie.
Fabryka Sztuk w Tczewie:
– Gromadzi zbiory zabytków archeologicznych z badań archeologicznych prowadzonych w Tczewie i regionie.
– Organizuje m.in. wystawy zabytków archeologicznych, w tym:
„Tczew od osady do współczesności” – wystawa obrazująca dzieje Tczewa od czasów przedlokacyjnych po czasy najnowsze. Część wystawy poświęcona była okresowi sprzed lokacji miasta, m.in. prezentowała odkrycie w 1876 roku śladów osadnictwa z okresu rzymskiego (I-IV wiek n.e.), na którym odkryto urny z wyrobami z bursztynu oraz zabytki z cmentarzyska z grobami szkieletowymi z okresu wędrówek ludów (V-VII wiek n.e.), z których pochodzą naramienniki, groty, pierścienie i naszyjniki.
Kolejna wystawa prezentowała historię jednego z największych odkryć archeologicznych na Kociewiu, tzw. „Skarbu Tczewskiego”, który wzbogacił zbiory Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Odkrycia dokonano w 1976 roku, przy obecnej ulicy Armii Krajowej 72. Były to fragmenty naczynia i około 919 srebrnych monet nowożytnych pochodzących z mennic polskich, litewskich, pruskich i saskich.
Wystawa „W chacie tczewskiego rybaka” wykorzystała odkrycie fosy oraz murów obronnych Tczewa.
„Tczew poprzez wieki i zdarzenia”.
„110 lat Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Tczewie”.
„Wielka wojna w małym mieście” – wieloletnia ekspozycja, na której przedstawiono m.in. eksponaty XVIII- i XIX-wieczne, pochodzące z badań archeologicznych ze stanowiska Teatr Szekspirowski w Gdańsku.
Przez 2 lata prezentowano wystawę „Pradzieje Tczewa”, którą zorganizowano z okazji 750-lecia nadania Tczewowi praw miejskich. Znajdowały się na niej zabytki archeologiczne pochodzące z wykopalisk prowadzonych na terenie Tczewa, w tym eksponaty ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku i Narodowego Muzeum Morskiego.
Na wystawie „Z Forsterami i Cookiem na kraniec świata” znajdowała się gablota ze znaleziskami uzyskanymi w badaniach podwodnych, pochodzącymi ze zbiorów Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Jej dydaktyczny potencjał został wykorzystany podczas zajęć edukacyjnych „Skarby Bałtyku”, w czasie których omawiano tematykę wraków na dnie Bałtyku oraz niektórych zagadnień archeologii podwodnej.
Wystawa „W świecie zabawek” pokazywała historię zabawek począwszy od pradziejów.
W przygotowaniu jest wystawa plenerowa „Przeszłość osiedla Suchostrzygi”, gdzie przed zabudową tego terenu wykonano badania archeologiczne, a ich wyniki przybliżą plansze ustawione na osiedlu.
Wystawom towarzyszyły publikacje, katalogi, ulotki, zakładki, gry edukacyjne.
– Publikuje:
„Tajemnice tczewskiej ziemi. Rozmowy z archeologami”, pod red. J.M. Ziółkowskiego (pracownika Fabryki Sztuk). Jest to cykl wywiadów z archeologami na temat dziejów Tczewa i prowadzonych w Tczewie wykopalisk. Publikacja prezentuje dorobek archeologiczny oraz życie pradawnych mieszkańców w epoce kamienia, brązu, żelaza, starożytności, po wczesne średniowiecze, kiedy książę Sambor II nadał Tczewowi prawa miejskie.
Albumy „Wzdłuż doliny Wisły” i „ W delcie Wisły” oraz „Przewodnik po Tczewie i okolicy”, które obok innych informacji zaznaczają również miejsca znane z badań archeologicznych.
Skierowana do dzieci kolorowanka „Pradzieje Tczewa. Opowieść o tczewskim wzgórzu”, pod red. J.M. Ziółkowskiego, zawiera krótki rys historyczny przedstawiający dzieje Tczewa.
– Prowadzi lekcje dla dzieci:
„Słów kilka o jadle średniowiecznym”.
„Wiślanym szlakiem z rybakiem i flisakiem”.
„Tajemnice bursztynu”.
„Życie człowieka pierwotnego”.
„Co w Wiśle pływa – poznajemy ryby wiślane” – lekcja uwzględniała m.in. zagadnienia archeozoologii.
„Kocie Tajemnice” – lekcja uwzględniała m.in. zagadnienia archeologii antycznej.
„Kalendarz adwentowy” – lekcja uwzględniała m.in. zagadnienia archeologii biblijnej.
„Skarby Bałtyku” – lekcja uwzględniała m.in. zagadnienia archeologii podwodnej.
„Moja stylowa kamienica”.
Zajęcia prowadzone są nie tylko w Fabryce Sztuk, ale również w wiejskich szkołach, na prośbę nauczycieli. Udział w zajęciach jest bezpłatny.
– Organizuje obozy archeologiczne dla młodzieży – przeprowadzono 6 edycji. W lipcu, podczas dwóch tygodniowych turnusów, młodzież gimnazjalna i licealna może zapoznać się od strony praktycznej z pracą archeologa. Pod okiem archeologa młodzi ludzie brali czyny udział w wykopaliskach prowadzonych przy ul. Zamkowej i Wodnej w Tczewie. Oprócz ręcznej eksploracji nawarstwień młodzież myłą i segregowała zabytki, uczyła się rekonstruować i rysować ceramikę. Udział był bezpłatny.
– Organizuje warsztaty archeologiczne dla dzieci, podczas których uczestnicy zapoznawali się z tajnikami konserwacji eksponatów archeologicznych oraz poznawali archeologię w teorii. Udział był bezpłatny.
– Planuje co roku w budżecie wydatki na sfinansowanie badań archeologicznych prowadzonych w Tczewie.
– Prowadzi prelekcje na temat archeologicznej przeszłości Tczewa dla mieszkańców miasta.
– Przygotowuje Noc Muzeów w oparciu o tematykę wystawy „Pradzieje Tczewa”. Wśród atrakcji znajduje się stanowisko poświęcone jadłu średniowiecznemu, wygłaszana jest prelekcja oparta w dużej mierze na wiedzy archeologicznej. Uczestnikom prelekcji oprócz średniowiecznego poczęstunku wręczana jest broszura informacyjna, będąca streszczeniem prelekcji.
– Bierze udział w pracach rewitalizacyjnych jako partner projektu realizowanego przez Gminę Miejską Tczew „Rewitalizacja Strefy A Obszaru Zdegradowanego Starego Miasta w Tczewie”. Efektem są odrestaurowane dwie kamienice przy ul. Podmurnej 12 i 15, gdzie odsłonięto niewidoczne wcześniej dla ogółu mieszkańców XIV-wieczne mury średniowieczne. Mury znajdują się wewnątrz budynku w jego parterowej części i stanowią obecnie element ekspozycji.
– Przygotowuje trasy turystyczne w Tczewie z uwzględnieniem ważnych punktów archeologicznych.
– Wykorzystuje w celach promocyjnych repliki zabytku archeologicznego – denara Sambora II, jako nagrody ustanowionej przez dyrektora Fabryki Sztuk dla osób popularyzujących m.in. archeologię i historię Tczewa.
